Inleiding: Meten is weten

Kunnen we de beleving die veel bewoners en recreanten hebben ten aanzien van geluidoverlast objectief staven? Dat kan. Enerzijds hebben we wetgeving zoals het Activiteitenbesluit dat de overlast door de activiteit of aan de activiteit gerelateerde gevolgen, zoals toename verkeer, paal en perk stelt. Er zijn maxima gesteld aan gemiddelde belasting op gevels van woningen (zogenaamde gevoelige gebouwen) en ook de pieken die mogen optreden. Daarbij heeft de wetgever een onderscheid gemaakt tussen dagsituatie, avond en nacht. In de volgende paragraaf Eisen staan die maxima benoemd. Vervolgens kunnen we objectief meten met gekalibreerde apparatuur en als we de gemeten waarden dan vergelijken met de toegestane waarden kunnen we daar conclusies aan verbinden of de situatie wel of niet voldoet en de overheid tot handhaving over zou moeten gaan.

- Vergunning en handhaving

Als ondernemer kun je niet zomaar iets bouwen dan wel een activiteit starten. In veel gevallen heb je daar een vergunning voor nodig. Voor de afgifte van vergunningen voor een activiteit moeten ondernemers een plan opstellen hoe de bedrijfsvoering plaatsvindt, hoe de huisvesting eruit ziet waarin activiteiten plaatsvinden en wat dit aan extra verkeersaanbod oplevert. Daarmee kunnen ze ook een berekening maken van emissies, zoals geluid. Die emissies moeten binnen de gestelde maxima blijven. Aangezien dat niet altijd lukt wordt er regelmatig wat bijgeschaafd aan die zogenaamde “uitgangspunten” waardoor een activiteit wel “past” waarna het bevoegd gezag een vergunning kan verlenen. Zo zien we dat voor de vergunning van Protifarm gerekend is met een snelheid van 50 km/uur. In werkelijkheid is 60 km/uur toegestaan en in de praktijk wordt er aanzienlijk harder gereden omdat bijvoorbeeld de inrichting van de weg daartoe uitnodigt. De gemeente had vanwege onjuiste uitgangspunten dus geen vergunning mogen verlenen.

Wanneer een activiteit wel vergund is maar niet zodanig plaatsvindt zoals deze is vastgelegd in de uitgangspunten waarop de vergunning heeft plaatsgevonden dan dient het bevoegde gezag tot handhaving over te gaan. Dat laatste vormt voor gemeentes nog wel eens een struikelblok omdat ze ondernemers te vriend willen houden.

Eisen

De relevante eisen (maximaal toegestane waardes) uit het Activiteitenbesluit, geldend per 1 januari 2017, met betrekking tot geluidhinder luiden als volgt:

Afdeling 2.8. Geluidhinder 

Artikel 2.17

Voor het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (L_Ar,LT) en het maximaal geluidsniveau L_Amax, veroorzaakt door de in de inrichting aanwezige installaties en toestellen, alsmede door de in de inrichting verrichte werkzaamheden en activiteiten en laad- en losactiviteiten ten behoeve van en in de onmiddellijke nabijheid van de inrichting, geldt dat:

• de niveaus op de in tabel 2.17a genoemde plaatsen en tijdstippen niet meer bedragen dan de in die tabel aangegeven waarden;

Tabel 2.17a

• de in de periode tussen 07.00 en 19.00 uur in tabel 2.17a opgenomen maximale geluidsniveaus L_Amax niet van toepassing zijn op laad- en losactiviteiten;
• de in tabel 2.17a aangegeven waarden binnen in- of aanpandige gevoelige gebouwen niet gelden indien de gebruiker van deze gevoelige gebouwen geen toestemming geeft voor het in redelijkheid uitvoeren of doen uitvoeren van geluidsmetingen.

- Wijze van meten

Brüel & Kjaer 2250

Gemeten is met een professionele gekalibreerde meter van BRÜEL & KJÆR, type 2250 voorzien van:

• transducer (microfoon) M-4189
• 90 mm windscreen UA-1650

• ZC-0032 microphone preamplifier.

De transducer is opgesteld op 1 m van de gevel van de woning. Vervolgens is een 35-tal metingen uitgevoerd verdeeld over de 3 tijdvakken per dag die het activiteitenbesluit kent (zie bovenstaande tabel 2.17a).

De piekwaarde en gemiddelde waarde zijn vastgelegd evenals de wind (snelheid en richting)  die een rol kan spelen bij de metingen.

locatie meteropstelling

- Bevindingen Geluidmetingen

De meetresultaten zijn verbeeld in onderstaande grafieken. De getrokken horizontale lijn geeft de toegestane grenswaarde en de verticale kolommen de gemeten waarden. Blauw is de piekwaarde binnen het tijdvak van een meting en oranje de gemiddelde waarde binnen dat tijdvak. De geïnteresseerde lezer kan meer gedetailleerde meetresultaten, waaronder windinvloeden, vinden in deze tabel: Geluidmeting Eendenparkweg Ermelo gemeten waarden per meetperiode

De verdeling van piekwaardes over het tijdvak van de 2e meting op 24 december laat zien dat het niet een enkele piek betreft doch op meer momenten binnen het tijdvak een overschrijding van het toegestane maximum ad 40 dB(A) is opgetreden.

- Beschouwing geluidmetingen

De gemeten waarden liggen substantieel hoger dan de toegestane waarden. Wat zegt dat nu? Geluid is een erg lastig onderwerp omdat je niet zomaar kunnen optellen, aftrekken etc. Voor geluid gebruiken we namelijk een logaritmische schaal.formule toename geluid bij verdubbeling bronnen

In bovenstaande figuur is getracht weer te geven dat een ogenschijnlijk klein verschil van 3 dB(A) niet verwaarloosbaar is.

Geluid willen we liefst bij de bron bestrijden, hoe doen we dat dan? Wanneer de piek overschreden wordt doordat bijvoorbeeld 10 kinderen van de “activiteit school” die met elkaar spelen de geluidoverlast veroorzaken dan kunnen we 9 kinderen naar binnen halen en één voor één naar buiten laten. Wanneer echter én de piekwaarde overschreden wordt én de gemiddelde waarde dan is dat geen optie en moet je ofwel de activiteit school verplaatsen ofwel een geluiddempende afscheiding om de school aanbrengen. Nu heeft de wetgever met betrekking tot scholen en geluidoverlast door kinderen de beugel aangepast in 2010 en valt de overlast in een bepaald tijdvenster buiten de beschouwing.

Belangrijk verschil tussen de geluidoverlast van kinderen en voertuigen is dat de kinderen quasi-stationair zijn en voertuigen niet. De piek kan nagenoeg niet omlaag gebracht worden door minder voertuigen toe te laten, alleen door stillere vrachtauto’s toe te laten zoals sommige grotere gemeentes al doen. De gemiddelde waarde kan gereduceerd worden door het aantal vrachtauto’s te beperken en/of de geluidemissie van de toe te laten vrachtauto’s te beperken.

Voor de overlast door (vracht)autoverkeer dat voorkomt uit bedrijfsmatige activiteiten is de “beugel” overeenkomstig de scholen ook opgerekt, doch dat oprekken van de beugel is beperkt tot laden en lossen overdag. Bedrijven en bedrijventerreinen die verhoudingsgewijs veel vrachtverkeer genereren situeren we dan ook langs uitvalswegen en niet in gebieden met recreatie en/of woonfunctie. Die wegen (zoals de N302) die naar die bedrijventerreinen (zoals Lorentz) toe leiden worden niet voor niets voorzien van geluidschermen (zoals langs de wijk Frankrijk). Het wegennet in Ermelo vanaf de Haspel (waar zich de activiteit bevindt die veel verkeer genereert) tot aan de Ceintuurbaan voorzien van geluidschermen is niet echt een optie. Wat de gemeente Ermelo bijvoorbeeld wel kan doen is aan de slag gaan met stedelijke herverkaveling en bedrijven daar huisvesten waar ze het beste passen. Laat het Ministerie van I&M daar nu 10 januari 2017 10 pilots voor hebben aangewezen waaronder Het Tonselse Veld. Vitale vakantieparken heeft de handschoen al opgepakt en is de dialoog met gemeente Ermelo en Harderwijk aangegaan. De huidige koers van de gemeente “pappen en nathouden” levert uiteindelijk emissies op die niemand wil, ook B&W niet.

- Conclusie

De metingen laten objectief zien dat aan activiteiten gerelateerd verkeer in de buurt een hogere gevelgeluidbelasting oplevert bij woningen aan de Eendenparkweg waar verkeer langskomt. B&W kan de overlast, door formeel niet bestaand verkeer, niet langer bagatelliseren en moet zelf een deskundige partij inschakelen om de werkelijke situatie ten aanzien overlast in kaart te brengen en daarbij niet alleen geluidmetingen uit te voeren zoals wij nu gedaan hebben doch ook trillingsmetingen.